Bạn có bao giờ thắc mắc rằng, “Dạ dày nằm ở đâu?” hay “Chức năng của dạ dày là gì?”. Để có một dạ dày khỏe mạnh cần làm gì? Hôm nay, hãy tinhte.edu.vn cùng khám phá “vũ trụ” bên trong cơ quan kỳ diệu này nhé!
Dạ dày nằm ở đâu?
Dạ dày, hay còn gọi là bao tử, là một cơ quan rắn chắc hình chữ J nằm ở phía trên và bên trái khoang bụng, ngay dưới cơ hoành, giữa thực quản và ruột non. Nó đóng vai trò như một kho chứa tạm thời cho thức ăn vừa được nhai nuốt, đồng thời là nơi diễn ra các hoạt động tiêu hóa cơ học và hóa học để biến đổi thức ăn thành dạng chất nhầy – nguyên liệu cho quá trình hấp thu dinh dưỡng sau này.
Dạ dày tuy nhỏ bé nhưng lại sở hữu cấu trúc vô cùng tinh vi, được chia thành 5 bộ phận chính:
- Tâm vị: Cánh cửa đầu tiên dẫn vào dạ dày, được bảo vệ bởi cơ thắt tâm vị. Khi nuốt thức ăn, cơ thắt sẽ mở ra đón nhận “chiến binh” mới, sau đó nhanh chóng đóng lại để ngăn chặn sự trào ngược.
- Đáy vị: Nơi chứa “không khí” được tạo ra trong quá trình tiêu hóa, giúp dạ dày hoạt động hiệu quả hơn.
- Thân vị: “Trái tim” của dạ dày, nơi diễn ra quá trình co bóp và nghiền nát thức ăn, biến đổi chúng thành hỗn hợp lỏng sệt.
- Hang vị: Kho chứa tạm thời cho thức ăn đã được nghiền nát, chờ đợi đến “lượt” di chuyển vào ruột non.
- Môn vị: “Cánh cửa” thứ hai, được điều khiển bởi cơ vòng môn vị, quyết định thời điểm thức ăn “xuất phát” từ dạ dày vào ruột non.
Phổi nằm ở đâu? Làm thế nào để giữ cho phổi khỏe mạnh?
Thận nằm ở đâu? Bỏ ngay điều này nếu không muốn hại thận
Chức năng của dạ dày
Dạ dày không chỉ đơn giản là nơi chứa thức ăn mà còn đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng:
- Lưu trữ thức ăn: Dạ dày có thể chứa đến 2 lít thức ăn, giúp điều hòa lượng thức ăn nạp vào cơ thể trong ngày.
- Tiêu hóa cơ học: Nhờ các chuyển động co bóp mạnh mẽ, thức ăn được nghiền nát và trộn đều với dịch tiêu hóa.
- Tiêu hóa hóa học: Dạ dày tiết ra axit hydrochloric và các enzym giúp phân hủy protein và thức ăn khác.
- Khử trùng: Môi trường axit trong dạ dày tiêu diệt phần lớn vi khuẩn có hại đi kèm theo thức ăn.
- Hấp thu một số chất dinh dưỡng: Dạ dày có khả năng hấp thu một số vitamin và khoáng chất, đặc biệt là nước.
- Sản xuất yếu tố nội sinh: Đây là chất cần thiết cho sự hấp thụ vitamin B12.
- Bài tiết chất nhầy: Chất nhầy giúp bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày khỏi tác động của axit clohydric.
Các bệnh về dạ dày thường gặp
Dạ dày không chỉ đơn giản là nơi chứa thức ăn mà còn là nơi biến đổi thức ăn thành dưỡng chất quý giá. Tuy nhiên, bên cạnh những chức năng quan trọng, dạ dày cũng là bộ phận xuất hiện nhiều căn bệnh nguy hiểm:
- Loét dạ dày: Giống như những vết xước mòn trên da, loét dạ dày là những tổn thương trên niêm mạc dạ dày, gây ra bởi sự mất cân bằng giữa các yếu tố bảo vệ và tấn công trong dạ dày. “Kẻ thù” này thường mang đến những cơn đau âm ỉ, dai dẳng, kèm theo cảm giác khó chịu, đầy hơi, ợ nóng và thậm chí là chảy máu.
- Viêm dạ dày: Viêm dạ dày là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc dạ dày, do nhiều nguyên nhân như vi khuẩn H. pylori, tác dụng phụ của thuốc, căng thẳng hoặc chế độ ăn uống không lành mạnh. “Kẻ thù” này thường “tiết lộ” sự hiện diện bằng những cơn đau dữ dội, buồn nôn, nôn mửa, đầy bụng và tiêu chảy.
- Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): GERD xảy ra khi axit và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát, ợ chua, ợ nóng và ho dai dẳng. “Kẻ thù” này không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nguy hiểm như viêm thực quản, loét thực quản và thậm chí là ung thư.
- Liệt dạ dày: Liệt dạ dày là tình trạng co bóp dạ dày yếu hoặc mất hoàn toàn, khiến thức ăn lưu lại trong dạ dày lâu hơn bình thường. “Kẻ thù” này thường “gửi đến” những tín hiệu như buồn nôn, nôn mửa, đầy bụng, chán ăn và sụt cân.
- Khó tiêu: Khó tiêu là cảm giác khó chịu, đầy bụng, ợ chua, buồn nôn sau khi ăn. “Kẻ thù” này tuy không nguy hiểm nhưng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
- Bệnh loét dạ dày tá tràng: Giống như loét dạ dày, loét dạ dày tá tràng cũng là những tổn thương trên niêm mạc, nhưng vị trí “tấn công” của nó là dạ dày và tá tràng (phần đầu tiên của ruột non). “Kẻ thù” này thường gây ra những cơn đau rát bỏng, ợ nóng, buồn nôn và nôn mửa.
- Ung thư dạ dày: Ung thư dạ dày là sự phát triển không kiểm soát của các tế bào ung thư trong dạ dày. “Kẻ thù” này thường “ẩn nấp” trong thời gian dài và chỉ “lộ diện” khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, gây ra những triệu chứng như khó nuốt, đầy bụng, buồn nôn, nôn mửa, sụt cân và thiếu máu.
- Rối loạn tiêu hóa: Rối loạn tiêu hóa là tên gọi chung cho các vấn đề về tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, khó tiêu. “Kẻ thù” này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm nhiễm trùng, dị ứng thực phẩm, căng thẳng hoặc sử dụng thuốc.
- Hội chứng Zollinger-Ellison (ZES): ZES là một rối loạn hiếm gặp do khối u tiết ra hormone kích thích dạ dày sản xuất quá nhiều axit, dẫn đến loét dạ dày tá tràng nghiêm trọng và trào ngược dạ dày thực quản.
- Xuất huyết dạ dày: Xuất huyết dạ dày là tình trạng chảy máu trong dạ dày, do viêm dạ dày, loét dạ dày, ung thư dạ dày,…
Bí quyết bảo vệ “chiếc túi thần kỳ” dạ dày
Dạ dày khỏe mạnh là nền tảng cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh và cơ thể tràn đầy năng lượng. Để bảo vệ “chiếc túi thần kỳ” này, bạn nên:
- Ăn uống khoa học: Ăn chậm, nhai kỹ, hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, thức uống có gas, bia rượu.
- Bổ sung chất xơ: Ăn nhiều rau xanh, trái cây để hỗ trợ tiêu hóa.
- Bổ sung thực phẩm tốt cho dạ dày: Sữa chua, bắp cải, súp lơ xanh, chuối,…
- Uống đủ nước: Nước giúp thức ăn di chuyển dễ dàng trong dạ dày và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
- Tập thể dục thường xuyên: Giúp tăng cường lưu thông máu và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
- Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa, hãy tập yoga, thiền định để thư giãn tinh thần.
- Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan đến dạ dày.
Dạ dày đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ tiêu hóa và sức khỏe tổng thể. Hãy trân trọng và chăm sóc “chiếc túi thần kỳ” này bằng lối sống khoa học và chế độ ăn uống lành mạnh để tận hưởng cuộc sống trọn vẹn!
