Trong bài viết này, Tinhte.edu.vn muốn gửi đến các em học sinh khối 8 nội dung Bài 19: Các chất được cấu tạo như thế nào trong chương trình Vật lý lớp 8. Tài liệu này bao gồm lý thuyết cơ bản và các câu hỏi trắc nghiệm Vật lý 8 Bài 19, giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức môn Vật lý lớp 8.
A. Lý thuyết về Các chất được cấu tạo như thế nào
I. Các chất được cấu tạo như thế nào?
Các chất được hình thành từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử và phân tử.
(Nguyên tử là hạt chất nhỏ nhất, phân tử là một nhóm các nguyên tử kết hợp lại)
Để quan sát các nguyên tử và phân tử, người ta sử dụng kính hiển vi.
Giữa các phân tử, nguyên tử luôn có khoảng cách.
- Trong chất rắn: Các nguyên tử, phân tử được sắp xếp gần nhau.
- Trong chất khí: Khoảng cách giữa các nguyên tử, phân tử rất lớn (so với trong chất rắn và chất lỏng).
II. Chuyển động của các nguyên tử, phân tử
Các nguyên tử, phân tử luôn di chuyển không ngừng và hỗn độn về mọi hướng, được gọi là chuyển động nhiệt hỗn loạn, hoặc đơn giản là chuyển động nhiệt hay còn được gọi là chuyển động Brao.
Nhiệt độ của vật càng cao, các nguyên tử, phân tử cấu tạo vật chuyển động càng nhanh. Điều ngược lại cũng đúng: Các nguyên tử, phân tử cấu tạo vật chuyển động càng nhanh, nhiệt độ của vật càng cao.
III. Hiện tượng khuếch tán
Khi các nguyên tử, phân tử của các chất tự di chuyển và hoà lẫn vào nhau, được gọi là hiện tượng khuếch tán.
IV. Các phân tử, nguyên tử có giống nhau không?
Các nguyên tử, phân tử rất nhỏ, không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Các phân tử, nguyên tử cấu tạo các chất khác nhau thường khác biệt về kích thước, cấu tạo và khối lượng.
B. Giải bài tập Vật lý 8 – Bài 19: Các chất được cấu tạo như thế nào?
Bài C1 (trang 69 | SGK Vật Lý 8):
Hãy lấy ra 50 cm³ cát đổ vào trong 50 cm³ ngô rồi lắc nhẹ xem có cho ra 100 cm³ hỗn hợp giữa cát và ngô không? Hãy giải thích?
Lời giải:
Không đủ bởi vì giữa những hạt ngô có khoảng cách nên khi đổ cát vào trong ngô, những hạt cát đã xen vào giữa những khoảng cách này, khiến cho thể tích của hỗn hợp nhỏ hơn so với tổng thể tích của cát và ngô.
Bài C2 (trang 69 | SGK Vật Lý 8):
Hãy cố gắng sử dụng cách giải thích sự hụt thể tích ở trong thí nghiệm trộn lẫn cát vào trong ngô để giải thích được sự hụt thể tích ở trong thí nghiệm trộn rượu với nước nhé.
Lời giải:
Thể tích của hỗn hợp trộn giữa rượu và nước giảm bởi vì giữa những phân tử nước cũng như những phân tử rượu đều chứa khoảng cách. Khi trộn rượu và nước, những phân tử rượu đã xen vào khoảng cách giữa những phân tử nước và ngược lại.
Bài C3 (trang 70 | SGK Vật Lý 8):
Thả một cục đường vào trong một cốc nước rồi khuấy nó lên, đường hòa tan và nước có vị ngọt. Giải thích vì sao lại như vậy?
Lời giải:
Bởi vì khi khuấy lên thì những phân tử đường xen vào khoảng cách giữa những phân tử nước, cũng như những phân tử nước xen vào giữa khoảng cách của những phân tử đường nên nước đường lúc này có vị ngọt.
Bài C4 (trang 70 | SGK Vật Lý 8):
Giải thích vì sao quả bóng bay bơm căng hoặc quả bóng cao su, dù cho đã buộc thật chặt thì cũng cứ ngày một xẹp đi.
Lời giải:
Thành bóng bay hay bóng cao su được cấu tạo từ những phân tử cao su, giữa những phân tử này có khoảng cách. Những phân tử không khí ở trong quả bóng chui qua những khoảng cách này để ra ngoài và làm cho bóng xẹp dần.
Bài C5 (trang 70 | SGK Vật Lý 8):
Cá muốn sống được thì cần có không khí. Nhưng ta thấy rằng cá vẫn sống được ở trong nước? Giải thích tại sao?
Lời giải:
Giữa những phân tử nước có khoảng cách nên những phân tử không khí có thể đứng xen vào trong khoảng cách đó, chính vì vậy mà cá sống được ở trong nước.
C. Câu hỏi trắc nghiệm các chất được cấu tạo như thế nào
Bài 1: Các chất được cấu tạo từ
- tế bào
- các nguyên tử, phân tử
- hợp chất
- các mô
Hướng dẫn giải chi tiết:
Các chất được cấu tạo từ các hạt nhỏ riêng biệt gọi là các nguyên tử, phân tử
⇒ Đáp án B
Bài 2: Chọn phát biểu sai?
- Các chất được cấu tạo từ các hạt nhỏ riêng biệt gọi là các nguyên tử, phân tử.
- Nguyên tử là hạt chất nhỏ nhất.
- Phân tử là một nhóm các nguyên tử kết hợp lại.
- Giữa các nguyên tử, phân tử không có khoảng cách.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách
⇒ Đáp án D
Bài 3: Tại sao quả bóng bay dù được buộc chặt lâu ngày vẫn bị xẹp?
- Vì khi mới thổi, không khí từ miệng vào bóng còn nóng, sau đó lạnh dần nên co lại.
- Vì cao su là chất đàn hồi nên sau khi bị thổi căng nó tự động co lại.
- Vì không khí nhẹ nên có thể chui qua chỗ buộc ra ngoài.
- Vì giữa các phân tử của chất làm vỏ bóng có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể qua đó thoát ra ngoài.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Quả bóng bay dù được buộc chặt lâu ngày vẫn bị xẹp vì giữa các phân tử của chất làm vỏ bóng có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể qua đó thoát ra ngoài
⇒ Đáp án D
Bài 4: Chọn phát biểu đúng?
- Nguyên tử, phân tử là những hạt vô cùng nhỏ bé, mắt thường không thể nhìn thấy được.
- Nguyên tử, phân tử là những hạt vô cùng nhỏ bé, tuy nhiên mắt thường vẫn có thể quan sát được.
- Vì các nguyên tử, phân tử rất bé nên giữa chúng không có khoảng cách.
- Nguyên tử, phân tử của các chất đều giống nhau.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Nguyên tử, phân tử là những hạt vô cùng nhỏ bé, mắt thường không thể nhìn thấy được. Giữa các nguyên tử, phân tử của bất kỳ chất nào cũng có khoảng cách.
⇒ Đáp án A
Bài 5: Vì sao chất khí luôn chiếm toàn bộ thể tích của bình chứa?
- Vì lực liên kết giữa các phân tử khí rất yếu.
- Vì lực liên kết giữa các phân tử khí rất mạnh.
- Vì lực liên kết giữa các phân tử khí không tồn tại.
- Tất cả các ý đều sai.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Chất khí luôn chiếm toàn bộ thể tích của bình chứa vì lực liên kết giữa các phân tử khí rất yếu
⇒ Đáp án A
Bài 6: Tại sao chất lỏng có thể tích xác định nhưng lại có hình dạng của phần bình chứa?
- Vì lực liên kết của các phân tử chất lỏng yếu.
- Vì lực liên kết của các phân tử chất lỏng lớn hơn chất khí nhưng nhỏ hơn chất rắn.
- Vì lực liên kết của các phân tử chất lỏng mạnh, chúng chỉ dao động xung quanh vị trí cân bằng.
- Tất cả các ý đều sai.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Chất lỏng có thể tích xác định nhưng lại có hình dạng của phần bình chứa vì lực liên kết của các phân tử chất lỏng lớn hơn chất khí nhưng nhỏ hơn chất rắn.
⇒ Đáp án B
Bài 7: Vì sao nước biển có vị mặn?
- Do các phân tử nước biển có vị mặn.
- Do các phân tử nước và các phân tử muối liên kết với nhau.
- Các phân tử nước và phân tử muối xen kẽ với nhau vì giữa chúng có khoảng cách.
- Các phân tử nước và nguyên tử muối xen kẽ với nhau vì giữa chúng có khoảng cách.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Nước biển có vị mặn vì các phân tử nước và phân tử muối xen kẽ với nhau, giữa chúng có khoảng cách
⇒ Đáp án C
Bài 8: Tại sao các chất trông đều có vẻ liền như một khối mặc dù chúng đều được cấu tạo từ các hạt riêng biệt? Câu giải thích nào sau đây là đúng nhất?
- Vì các hạt vật chất rất nhỏ, khoảng cách giữa chúng cũng rất nhỏ nên mắt thường ta không thể phân biệt được.
- Vì một vật chỉ được cấu tạo từ một số ít các hạt mà thôi.
- Vì kích thước các hạt không nhỏ lắm nhưng chúng lại nằm rất sát nhau.
- Một cách giải thích khác.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Các hạt nguyên tử, phân tử vô cùng nhỏ bé, mắt thường ta không thể nhìn thấy được.
⇒ Đáp án A
Bài 9: Chọn câu đúng
- Các chất cấu tạo từ các phân tử, phân tử là hạt nhỏ nhất không thể phân chia được.
- Ở thể rắn, lực liên kết giữa các phân tử, nguyên tử nhỏ hơn ở thể lỏng.
- Số phân tử, nguyên tử cấu tạo nên các chất rất lớn vì kích thước của các hạt này rất nhỏ.
- Vì thể tích bảo toàn nên khi trộn hai chất lỏng với nhau, thể tích của hỗn hợp sẽ bằng tổng thể tích của hai chất lỏng.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Số phân tử, nguyên tử cấu tạo nên các chất rất lớn vì kích thước của các hạt này rất nhỏ
⇒ Đáp án C
Bài 10: Chọn câu sai:
- Không khí hòa trộn với một khí khác dễ hơn đi vào một chất lỏng.
- Chất rắn hoàn toàn không cho một chất khí đi qua vì giữa các hạt cấu thành chất rắn không có khoảng cách.
- Cá vẫn sống được ở sông, hồ, ao, biển. Điều này cho thấy oxi trong không khí hòa tan được vào nước mà không làm thay đổi thể tích dung dịch.
- Việc đường tan trong nước chứng tỏ giữa các phân tử nước có khoảng cách.
Hướng dẫn giải chi tiết:
Chất rắn có thể cho các phân tử khí đi qua vì giữa các hạt cấu thành chất rắn có khoảng cách
⇒ Đáp án B
Vậy là các em học sinh khối 8 đã cùng Tinhte.edu.vn soạn xong Bài 19: Các chất được cấu tạo như thế nào. Kiến thức thật thú vị và có ích phải không các em. Nhớ theo dõi thêm lời giải các bài tập khác trong chuyên mục FAQs: Hỏi Nhanh Đáp Gọn của Tinhte nhé.
