Các giác quan ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của trẻ?

      578

Các giác quan của trẻ được hình thành và phát triển ngay từ giai đoạn bào thai. Sự phát triển giác quan đóng vai trò vô cùng quan trọng vì nó ảnh hưởng đến cả sự phát triển về thể chất và tinh thần của trẻ trong giai đoạn sau này. Các bài tập phát triển giác quan của trẻ cũng vì thế mà được quan tâm và giới thiệu rộng rãi đến các bậc cha mẹ.

Bạn đang xem: Các giác quan ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của trẻ?


Trẻ nhỏ cũng như người lớn đều có năm giác quan là vị giác, xúc giác, khứu giác, thị giác và thính giác. Đây là những công cụ mà trẻ sơ sinh sử dụng để tiếp cận và hiểu môi trường xung quanh chúng.

Mọi thứ mà trẻ sơ sinh trải nghiệm thông qua các giác quan đều cung cấp cho chúng một luồng thông tin liên tục được lưu trữ trong não. Khi lớn lên và phát triển, chúng sử dụng thông tin đó để xây dựng bức tranh về thế giới xung quanh. Ngay cả những điều đơn giản nhất cũng có thể giúp trẻ hiểu được thế giới nhỏ trẻ của mình.

Ví dụ, để ý xem có bao nhiêu giác quan hoạt động khi bạn ôm ấp em trẻ của mình. Trẻ có thể nhìn thấy khuôn mặt của cha mẹ và nghe thấy giọng nói của họ. Trẻ cũng có thể cảm nhận được sự đụng chạm của cha mẹ và cảm giác chuyển động nhẹ nhàng, đồng thời cũng có thể ngửi thấy mùi của cha mẹ. Tất cả những cảm giác này sẽ gửi thông điệp đến não của trẻ và giúp trẻ học hỏi.


2. Các giác quan của trẻ phát triển như thế nào?


Các giác quan của trẻ bắt đầu phát triển rất sớm trong thai kỳ. Trong tam cá nguyệt đầu tiên, vị giác, cơ quan cảm nhận mùi và cơ quan cảm ứng bắt đầu hình thành. Các thụ thể giác quan xuất hiện đầu tiên xung quanh miệng và má, sau đó sẽ lan rộng ra các phần còn lại của cơ thể.

Các chồi vị giác và cơ quan cảm thụ khứu giác cũng đang hình thành trong tam cá nguyệt đầu tiên. Vào thời điểm em trẻ chào đời, trẻ có thể nghe, ngửi, nếm và rất nhạy cảm với xúc giác. Trẻ cũng có thể nhìn thấy, mặc dù tầm nhìn rất mờ.

Trẻ sơ sinh chưa thể hiểu được những trải nghiệm giác quan mới này. Các bó mô thần kinh mang thông tin từ các cơ quan thụ cảm cảm giác của trẻ đến não, được gọi là các con đường thần kinh, vẫn chưa đủ trưởng thành.

Chìa khóa để giúp các đường dẫn truyền tín hiệu thần kinh trưởng thành là sử dụng chúng. Chúng càng được sử dụng nhiều, thì càng phát triển và càng tạo ra nhiều kết nối. Vì vậy, trẻ càng có nhiều trải nghiệm, não của trẻ càng có nhiều khả năng tạo ra những kết nối đó. Theo thời gian, trẻ có thể xây dựng sự hiểu biết về thế giới xung quanh và bắt đầu sử dụng nó để hướng dẫn cách suy nghĩ và hành xử.


Giãn tĩnh mạch sẽ không cải thiện nếu bạn tiếp tục mang thai
Các giác quan của trẻ bắt đầu phát triển rất sớm trong thai kỳ

3. Các giác quan của trẻ có vai trò gì trong sự liên kết?


Ngay từ khi trẻ chào đời, trẻ sẽ sử dụng các giác quan của mình để tiếp tục quá trình liên kết đã bắt đầu từ trong bụng mẹ. Trẻ đã quen với âm thanh giọng nói của cha mẹ và sẽ thích nghe cha mẹ thủ thỉ và nói chuyện với trẻ.

Các giác quan của trẻ sẵn sàng để nhận ra mùi độc đáo của cha mẹ, mùi mà trẻ đã quen thuộc ngay khi còn trong tử cung. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng dùng phương pháp da kề da ít nhất 50 phút ngay sau khi sinh sẽ giúp trẻ nhận biết mẹ chỉ bằng mùi. Xúc giác của trẻ cũng có thể giúp gắn kết với cha mẹ trong những ngày đầu sau sinh. Bế trẻ trên ngực, da kề da, giúp trẻ bình tĩnh và ổn định nhịp tim.

Trên thực tế, sự đụng chạm có thể khiến cả cha mẹ và trẻ cảm thấy vui vẻ và thoải mái hơn. Những khoảnh khắc nhẹ nhàng và yêu thương này khiến hormone oxytocin hay còn gọi là “hormone tình yêu” được tiết ra. Oxytocin có thể khuyến khích hoặc củng cố cảm giác gần gũi đi kèm với sự gắn bó.

Mát-xa cho trẻ có thể giúp xây dựng mối liên kết này giữa cha mẹ và trẻ. Massage sử dụng nhiều giác quan của trẻ chứ không chỉ dùng xúc giác. Trẻ có thể nhìn thấy khuôn mặt của cha mẹ, nghe thấy giọng nói của cha mẹ và ngửi thấy mùi hương độc đáo của cha mẹ. Tất cả những trải nghiệm giác quan này giúp bạn và trẻ xây dựng một mối liên kết đặc biệt.


4. Làm thế nào để phát triển giác quan cho trẻ?


Trẻ sử dụng các giác quan của mình để tìm thức ăn cần thiết cho phát triển. Vài phút sau khi được sinh ra, trẻ sơ sinh tỏ ra thích mùi sữa mẹ. Trẻ sơ sinh thậm chí có thể quay đầu và di chuyển về phía vú mẹ để tự bú.

Khả năng vị giác của trẻ cũng rất nhạy cảm. Trên thực tế, trẻ có thể có sự phân bố vị giác quanh miệng rộng hơn so với người lớn! Trong ba tháng đầu, trẻ có thể phân biệt được vị ngọt và vị đắng, và chúng tỏ ra thích vị ngọt một cách rõ rệt. Không có gì ngạc nhiên khi sữa mẹ có vị ngọt tự nhiên.

Sự đụng chạm cũng có thể góp phần giúp trẻ phát triển, đặc biệt nếu trẻ sinh non. Những trẻ sinh non có xu hướng tăng cân nhanh hơn và xuất viện về nhà sớm hơn nếu chúng được mát-xa khi ở trong NICU.

Xem thêm: Hiện Tượng Nổi Da Gà Là Gì? Vì Sao Bạn Hay Bị Sởn Gai Ốc

Khi trẻ bắt đầu ăn thức ăn đặc, sở thích của trẻ đối với một số hương vị có thể bị ảnh hưởng bởi những gì mẹ đã ăn khi mang thai và khi cho con bú. Trẻ sẽ tiếp tục sử dụng tất cả các giác quan của mình khi cô ấy khám phá ra mùi vị, địa điểm, âm thanh và kết cấu mới đến từ một chế độ ăn uống đa dạng hơn.

Trẻ sẽ bổ sung những gì chúng đã biết về đồ ăn thức uống mà mẹ cho trẻ bằng cách kiểm tra nó thật kỹ càng. Lăn đậu Hà Lan, lắc một cốc nước, bóp mì ống và thỉnh thoảng cho một thứ gì đó vào miệng có vẻ là một cách nhanh chóng để tạo ra một mớ hỗn độn, nhưng đối với con bạn, đó là một kỹ năng liên quan đến giác quan!


Mẹ nâng ngực có nên cho trẻ bú? (Phần 2)
Trên thực tế, trẻ có thể có sự phân bố vị giác quanh miệng rộng hơn so với người lớn

5. Các giác quan có vai trò gì đối với sự phát triển thể chất của trẻ?


Tất cả các giác quan sẽ phát huy tác dụng khi trẻ học về thế giới vật chất xung quanh mình. Khi bắt đầu, thế giới của trẻ là một mớ bòng bong của những cảm giác chồng chéo - xúc giác, ánh sáng, khứu giác, vị giác và âm thanh. Nhưng trong vòng vài tuần, các đường dẫn truyền tín hiệu thần kinh của trẻ bắt đầu phát triển. Con người, đồ vật và sự kiện bắt đầu hình thành trong tâm trí trẻ.

Trẻ sơ sinh sử dụng xúc giác của mình để tìm hiểu về hình dạng và kết cấu của mọi thứ. Trong những tháng đầu, ngón tay và bàn tay của trẻ không đủ để giúp trẻ làm điều này, vì vậy trẻ có thể sử dụng cả miệng của mình.

Miệng của trẻ có nhiều đầu dây thần kinh trên mỗi inch vuông hơn bất kỳ phần nào khác trên cơ thể. Trẻ có thể khám phá ra nhiều thư bằng cách mút và ngậm một món đồ chơi. Nói cách khác, đây là lý do tại sao trẻ cho hầu hết mọi thứ vào miệng!

Khi thị lực của trẻ được cải thiện, sự phối hợp tay và mắt bắt đầu phát triển. Khi được 6 đến 8 tuần tuổi, trẻ sẽ di chuyển đầu và mắt để nhìn theo một vật. Vào khoảng 3 tháng tuổi, trẻ có thể nhìn vào một đồ vật mà trẻ đang cầm trên tay.

Khi được 4 đến 5 tháng, thị giác của trẻ đã phát triển đủ để trẻ hiểu được khoảng cách, cho phép trẻ vươn tay và nắm lấy đồ chơi của mình. Kỹ năng mới này mở ra một thế giới khám phá hoàn toàn mới.

Khi trẻ lớn lên, chúng tìm kiếm những trải nghiệm giác quan mới, giúp thúc đẩy sự phát triển của chúng. Nhiều đồ chơi trẻ em được thiết kế để khuyến khích học tập, nhưng các hoạt động hàng ngày cũng nuôi dưỡng bộ não non nớt của trẻ.

Một chiếc cốc để đổ và múc nước trong bồn tắm rèn luyện các kỹ năng vận động tốt và dạy trẻ về chất lỏng và trọng lực. Một chuyến đi đến công viên với nhiều âm thanh, điểm tham quan, mùi vị và kết cấu mang lại nhiều kích thích giác quan đồng thời cho phép trẻ thực hành các kỹ năng vận động mới.


trẻ 21 tuần tuổi sau sinh
Trẻ sơ sinh sử dụng xúc giác của mình để tìm hiểu về hình dạng và kết cấu của mọi thứ

6. Làm thế nào các giác quan của trẻ có thể thúc đẩy kỹ năng giao tiếp?


Các giác quan đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ học cách giao tiếp. Ngay cả trước khi sinh, trẻ đã biết âm thanh của giọng nói của cha mẹ và có thể nhận ra giọng nói của mọi người hay bất kỳ anh chị em nào.

Sau khi sinh, trẻ sẽ bắt đầu trau dồi kỹ năng nghe bằng cách hướng về những âm thanh quen thuộc. Khi được 3 tháng, trẻ có thể nhìn thẳng vào bạn khi nghe thấy giọng nói của bạn. Trẻ có thể bắt đầu bì bõm hoặc cố gắng nói chuyện lại.

Không phải tất cả các giao tiếp đều diễn ra bằng lời nói, vì vậy thị giác cũng đóng một vai trò quan trọng. Em bé của bạn học cách đọc khuôn mặt của bạn và kết nối nó với giọng nói của bạn từ rất sớm. Khi mới 4 tháng, trẻ sẽ mong đợi âm thanh lời nói phát ra từ một người khớp với nét mặt của họ. Trẻ có thể trông bối rối và khó chịu nếu họ không làm vậy.

Khi trẻ lớn lên và học cách nói chuyện, trải nghiệm giác quan sẽ giúp trẻ xây dựng vốn từ vựng. Những từ như mịn màng, thô ráp, nhầy nhụa và mềm mại hầu như trẻ không thể hiểu được nếu không tự mình trải nghiệm chúng.

Các giác quan của trẻ ảnh hưởng đến mọi mặt trong cuộc sống hàng ngày và sự phát triển của trẻ. Tất cả trẻ sơ sinh đều phát triển theo tốc độ riêng của chúng, nhưng nếu cha mẹ lo lắng về bất kỳ giác quan nào của trẻ hoặc khả năng đối phó với kích thích giác quan của trẻ, hãy nói chuyện với bác sĩ. Bác sĩ của trẻ cũng có thể giúp đỡ nếu cha mẹ cảm thấy không thể mang lại cho trẻ những trải nghiệm giác quan mà trẻ cần.

Để trẻ khỏe mạnh, phát triển tốt cần có một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối chất lượng. Nếu trẻ không được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ và cân đối sẽ dẫn đến những bệnh thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ cả về thể chất, tâm thần và vận động.

Cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

Các dấu hiệu bé thiếu kẽm

Thiếu vi chất dinh dưỡng và tình trạng không tăng cân ở trẻ

Hãy thường xuyên truy cập website tinhte.edu.vn và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.